Mucizevi bir şekilde "sağlıklı" diye yutturulan soyalı gıdalardan ve bebek mamalarından kurtuldu iseniz, spor yapmaya başladığınız zaman önünüze bir kez daha soya çıkıyor. Bu kez o kas geliştirme umutlarıyla satın aldığınız protein barları ve protein tozları soyanın tutsağı olmuş durumdadır. 20 yılı aşkın süredir protein tozu üretimi sektöründe çalışmış Alex Rogers'a göre bu tehlike doğrudan "soya proteini" şeklinde değil artık (6). Çünkü soyanın aldığı kötü şöhret, soya bazlı protein tozlarını rafların en arkasında tozlu ve tek başına satılmayan ürünler arasında bıraktı. Ancak endüstri yine bir yolunu bularak satın aldığınız sportif protein ürünlerinin %99.9'una soyayı sokmayı başardı:
Casusun ismi: soya lesitini!
Alex Rogers, soya yağı endüstrisinin müthiş büyümesinin ardından artık ürünlerin bir şekilde değerlendirilebilmesi adına soya yağından soya lesitini üretiminin hız kazandığına dikkat çekmektedir. Dolayısıyla soya lesitini, diğer tüm lesitin türevlerinden daha ucuzdur. Bu da onu cazip bir katkı maddesi yapmaktadır. Soya lesitini aslında bir çok paket gıdaya eklenmesine rağmen (çikolata, soslar, bulyonlar, krakerler, şarküteri etleri, hazır çorbalar vb) giderek artan protein tozu endüstrisini hedef almıştır. Bilindiği gibi sporcular ya da vücut geliştirmek isteyenler kolayına geldikleri için hemen su ile karıştırabilecekleri tozları içme hevesindedirler. Dolayısıyla üreticiler, bu tozların suya daha hızlı karışabilmesi için instantizasyon (yani kolay karışma) yoluna başvururlar. Bunun için de toplam üründe %0,5 - %1,5 oranında soya lesitini kullanırlar. Soya lesitini, önceki bölümde açıkladığımız izoflavonlardan daha tehlikeli şekilde 4 ayrı estrojen benzeri yapıyı birden taklit edebilecek yetenekte bir üründür. Soya lesitini içeren gıdalar erkekler kadar kadınlar için de tehlikelidir. Nitekim gerek menopoz öncesi, gerekse menopoz sonrası kadınlarda soya proteinleri ve soya lesitini meme sıvılarında anormal hücre aktivitesine neden olmuştur (2).
Gelelim protein tozlarınızda oynanan kurnaz oyunlara. Rogers bu konuda dürüst firmaların içindekiler kısmına "soya lesitini" yazacaklarını ancak bazılarının iki kurnaz oyuna başvuracaklarını anlatıyor. Bu oyunlardan birisi, sadece lesitin yazmaları. "Lesitin muhakkak kaynağı ile birlikte kullanılmalıdır, tek başına bir anlam ifade etmeyecektir. Dolayısıyla bu ürün büyük olasılıkla soya lesitinidir" diyor Rogers ve ürün yetkililerinin ciddi cezalar alabileceğini belirtiyor. Daha büyük bir kurnazlık ise hiç yazılmaması. Bu da yine bir satış hilesidir ve firma şikayet edildiğinde yine ceza alacaktır. Bilinçli bir tüketici, sportif protein gıdaları alırken sadece ve sadece soya dışındaki bir lesitin türevini kullandığını net olarak beyan eden bir firmadan alışveriş yapmalıdır. Ayçiçek lesitini bunlardan birisidir.
Yazımın sonunda, soyanın diğer hileli isimlerini ve en sık kullanıldığı ürünleri tanıtmak istiyorum. Konu hakkında daha fazla bilgi için lütfen listenin sonunda yer alan referansları gözden geçiriniz.
Soyanın diğer hileli isimleri:
- Lesitin, soya lesitini
- Guar gam
- Bitkisel protein, hidrolize bitki proteini
- Emülsifiyer
- Stabilizatör
- MSG (Monosodyum Glutamat)
- E vitamini
Soya ihtimali yüksek olan besinler:
- Asya yemekleri
- Hazır fırın mamulleri
- Bulyonlar
- Şeker, çikolata türevleri
- Kahvaltı gevrekleri
- Şarküteri etleri (salam, sosis, sucuk, hazır burger etleri vb)
- Enerji barları
- Bebek mamaları
- Margarin
- Mayonez
- Fıstık ezmeleri
- Protein tozları
- Soslar ve hazır çorba türevleri
- Vejeteryanlar için üretilen taklit hayvansal gıdalar (soya sütleri, soya peynirleri, soya dondurmaları, soya burgerleri, soya kıymaları, soya tavuğu vb)
KAYNAKLAR:
- http://www.menshealth.com/nutrition/soys-negative-effects
- Yimsel, Doğru Beslenmeyle İlgili Yanlış Bildiklerimiz, Hayykitap, Ağustos 2007
- http://farm.ewg.org/progdetail.php?fips=00000&progcode=soybean
- http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2164/jandrol.107.003392/abstract
- http://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080723201241.htm
- Rogers A., Protein Buyers Resource Manual 2.0, E-book
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder